Konya Meram Belediyesi tarafından sürdürülen kentsel dönüşüm bölgesinde Konya Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen kazı faaliyetleri sırasında Anadolu Selçuklu döneminde mutfak malzemelerinin üretiminde kullanılan seramik fırın bulundu.
Kentsel dönüşüm çalışmaları esnasında fark edilen ve gün yüzüne çıkarılması bir yıldan fazla süren fırınla ilgili olarak Konya Müze Müdürlüğü Uzmanı Mehmet Ali Çelebi, “Arkeoloji uzmanları ve tarihçiler tarafından kentin seramik fırınlarının nerede olduğu uzun yıllar tartışılırdı. Biz de bu keşfe tanık olmayı isterdik. Bu bölgede fırına ait malzemeleri bulduğumuzda seramik fırını olabileceğini düşündük. Kurtarma ve sondaj kazısında bu yapıyı gün yüzüne çıkardık.” ifadelerini kullandı.
Son zamanlarda ortaya çıkarılan Türk dönemine ait arkeolojik buluntular arasında en değerlisi olduğu ifade edilen Çelebi, seramik fırınların çok yüksek ısıya maruz kalmaları nedeniyle çabuk zayıfladıkları ve uzun yıllara dayanamadıkları için sağlam hâlde bulunmasının zor olduğunu ifade etmiştir. Bu fırının diğerlerinden farkını “Sağlam bir yapı hâlinde bugüne kadar ulaşan, kendi formunu koruyabilen yegâne fırın olma özelliği taşıyor. Bu yönden de çok önemli. Yaklaşık olarak yüzde 70'i sağlam vaziyette.” sözleriyle ifade etmiştir. Açıklamalarının devamında Çelebi, fırının yanı sıra farklı buluntuların da keşfedildiğini belirtmiştir:
"Bir tekne tespit edildi ve bunun içerisinde seramiğin ham maddesi olarak bilinen 'kuars' malzemeye rastlandı. Bu yapının yanında 'sır teknesi' denilen bir kil havuzu bulundu. Burası, sırların parçalara ayrıldığı ve kil hâline getirildiği yer. Seramik kalıpları ve kil çatlatma havuzu en önemli buluntulardı. Tavus kuşu ve çift kafalı kartalların kalıp malzemeleri gün yüzüne çıkarıldı."
Ortaya çıkarılan tüm bulguların muhafaza edilmek üzere korumaya alındığını belirten Çelebi bu keşfin önemi hakkında şunları ifade etmiştir:
"İçerisinde tespit ettiğimiz buluntular, Anadolu Selçuklu saray mutfağında kullanılan malzemelerin burada üretildiğini ortaya koyuyor. Üzerindeki bezemelerden kullanıldığı malzemelerin kalitesine kadar buranın Selçuklu sarayları için seramik üreten bir atölye olduğu rahatlıkla görülebiliyor. Günümüze dek formunu koruyabilen, Selçuk başkentindeki sağlam yegâne seramik fırınıdır. Seramiklerin daha evvel İran'ın Keşan ve Suriye'nin Rakka bölgelerinden ithal edildiği söylenirdi. Fırının ortaya çıkarılması, bu malzemelerin ithal edilmediğini, Konya'da üretildiğini ve buranın seramik merkezi olduğunu göstermektedir."
Bu keşifler, Konya’nın ve Anadolu Selçuklularının kültür tarihi bağlamında önemli gelişmeler olmakla birlikte bu kıymetli toprakların daha birçok tarihî hazineyi bağrında muhafaza ettiğinin kanıtıdır.
